Glukoza jest kluczowym paliwem dla naszego mózgu i ciała, dlatego bardzo ważne jest utrzymanie jej odpowiedniego poziomu we krwi. Hipoglikemia, czyli zbyt niski poziom glukozy może być niebezpieczny dla zdrowia zwłaszcza dla chorych na cukrzycę. Przeczytaj, jakie są objawy hipoglikemii, co ją wywołuje i co należy robić w przypadku jej wystąpienia.
Co to jest hipoglikemia (niedocukrzenie)
Hipoglikemia jest niedocukrzeniem, czyli zmniejszeniem stężenia glukozy we krwi poniżej prawidłowych wartości. Hipoglikemię stwierdza się w sytuacji, gdy poziom glukozy spada poniżej wartości 3,9 mmol/l (mmol/l).
Na wystąpienie hipoglikemii w tym tej ciężkiej zagrażającej życiu i zdrowiu narażone są przede wszystkim osoby chorujące na cukrzycę typu I, leczone insuliną. Natomiast spadek glukozy może wystąpić u każdego z nas, zazwyczaj w łagodnej postaci hipoglikemii bez cukrzycy.
Hipoglikemia — objawy
Osoba mająca łagodne objawy hipoglikemii zazwyczaj skarży się na złe samopoczucie związane z :
- poczuciem osłabienia, zmęczenia,
- migreną,
- rozdrażnieniem lub niepokojem,
- brakiem koncentracji,
- poceniem się,
- zawrotami głowy,
- łagodnymi omdleniami,
- dużym głodem,
- kołataniem serca,
- nudnościami i wymiotami,
- drżeniem rąk,
- zaburzeniem widzenia.
Natomiast w przypadku dużego spadku glukozy występują niebezpieczne objawy neurologiczne takie jak:
- zaburzenia zachowania,
- bełkotliwość mowy,
- zaburzenia świadomości,
- utrata przytomności,
- śpiączka cukrzycowa.
Przyczyny hipoglikemii
Hipoglikemię może wywołać wiele czynników, które są wynikiem spadku glukozy poniżej normy i przyczyną hipoglikemii bez cukrzycy, mogą być:
- długie przerwy między posiłkami lub pomijanie posiłków,
- zbyt duża aktywność fizyczna,
- posty i diety nisko węglowodanowe,
- spożywanie alkoholu,
- zaburzenia pracy wątroby,
- zaburzenia hormonalne,
- posiłek z bardzo dużą ilością węglowodanów (hipoglikemia reaktywna)
Natomiast chorzy na cukrzycę, ze względu na zaburzenia gospodarki insulinowo-glukozowej poza wyżej wymienionymi czynnikami mogą mieć hipoglikemię w następujących sytuacjach:
- przyjęcie zbyt dużej dawki insuliny lub innych leków na cukrzycę,
- pominięcie posiłku po wstrzyknięciu insuliny,
- niewłaściwe wchłanianie leków przeciwcukrzycowych,
- podczas wypoczynku nocnego (snu).
Hipoglikemia reaktywna
Wystąpienie hipoglikemii reaktywnej jest spowodowane reakcją organizmu na spożywanie pokarmów z dużą ilością węglowodanów. Po posiłku, poziom glukozy we krwi wzrasta, co z kolei prowadzi do wzrostu produkcji insuliny. Natomiast w przypadku, trafienia do krwi dużej ilości cukru dochodzi do nadmiernego wydzielania insuliny, co powoduje gwałtowny spadek poziomu glukozy. Do takiego spadku cukru, czyli hipoglikemii reaktywnej dochodzi w ciągu 2-4 godzin po posiłku.
Objawy hipoglikemii reaktywnej najczęściej są takie same jak w przypadku wystąpienia lekkiej hipoglikemii. Leczenie hipoglikemii reaktywnej zazwyczaj ogranicza się do prowadzenia zdrowego trybu życia i wprowadzenia diety o niskim indeksie glikemicznym.
Jak zapobiegać hipoglikemii?
Prawidłowe normy glukozy u zdrowego dorosłego człowieka wynoszą na czczo od 70 do 99 mg/dL (3,9 do 5,5 mmol/L). Po posiłku (2 godziny po posiłku) – poziom cukru we krwi powinien wynosić poniżej 140 mg/dL (7,8 mmol/L). Oznacza to, że 10% dziennego zapotrzebowania energetycznego stanowi właśnie cukier.
W celu dostarczenia organizmowi odpowiedniej ilości glukozy i zapobiegnięciu hipoglikemii należy przestrzegać następujących zasad:
- monitoruj poziom cukru we krwi — jeśli jesteś diabetykiem, regularnie sprawdzaj poziom glukozy we krwi. Natomiast jeśli nie masz cukrzycy, mierz glukozę raz na rok lub gdy pojawiają się objawy hipoglikemii,
- stosuj zrównoważoną dietę — regularne, zróżnicowane posiłki pomagają utrzymać stabilny poziom cukru we krwi. Szczególnie ważne jest to dla chorych na cukrzycę, które muszą dostosować spożycie węglowodanów do dawek insuliny,
- unikaj picia alkoholu – alkohol obniża poziom cukru we krwi, więc unikaj alkoholu, a jeśli pijesz, to rób to z umiarem i pamiętaj o jedzeniu podczas spożywania alkoholu,
- stosuj umiarkowaną aktywność — sport jest ważny dla zdrowia, ale ćwiczenia mogą obniżać poziom cukru we krwi. Więc, jeśli masz cukrzycę, zawsze sprawdź poziom cukru przed i po wysiłku fizycznym,
- naucz się rozpoznawać objawy hipoglikemii – jeśli chorujesz na cukrzycę reaguj na pierwsze objawy spadku cukru. wiedz, co robić, gdy one wystąpią. Poinformuj także osoby ze swojego otoczenia o objawach i o tym, jak mogą pomóc, jeśli wystąpią objawy ciężkiej hipoglikemii.
Jak postępować w przypadku hipoglikemii
Jeżeli zaobserwujemy objawy hipoglikemii ważne jest by podjąć natychmiastowe działania, aby podnieść poziom glukozy we krwi i nie dopuścić do ciężkiej formy niedocukrzenia.
W pierwszej kolejności spożyj szybko wchłaniane węglowodany, może to być:
- glukoza w formie tabletek lub proszku,
- 1/2 szklanki soku owocowego lub słodki owoc,
- 1 łyżka miodu, syropu klonowego lub syropu glukozowego.
- kilka cukierków, lizak.
Następnie, jeżeli to możliwe, sprawdź poziom cukru we krwi lub obserwuj swoje samopoczucie i to czy objawy ustępują. Jeżeli po kwadransie nadal odczuwasz niedocukrzenie, ponownie zjedz węglowodany.
Natomiast gdy poziom cukru we krwi wróci do normy, aby zapobiec kolejnemu epizodowi hipoglikemii, zjedz posiłek zawierający białko i węglowodany złożone.
W przypadku, gdy jesteś cukrzykiem i możesz mieć ciężką hipoglikemię, która powoduje utratę przytomności, warto mieć przy sobie informację o cukrzycy, glukometr i glukagon (hormon podnoszący poziom cukru we krwi) wraz z instrukcją postępowania.
Podsumowując, hipoglikemia jest stanem, który niezależnie od tego, czy dotyczy osób z cukrzycą, czy osób bez tej choroby. wymaga świadomości objawów i odpowiedniego postępowania. Dlatego bardzo ważna jest wiedza na temat objawów hipoglikemii, a także umiejętność szybkiego reagowania, już na jej pierwsze symptomy.
Regularne mierzenie stężenia cukru we krwi oraz zdrowy styl życia, zbilansowana dieta i aktywność fizyczna, wpływają na utrzymanie stabilnego poziomu glukozy we krwi i zmniejszenie ryzyka wystąpienia hipoglikemii.
Dodaj komentarz