Clonazepam – właściwości, zastosowanie i skutki uboczne tego benzodiazepinu

Clonazepam jest lekiem z grupy benzodiazepin, który posiada m.in. właściwości przeciwdrgawkowe i przeciwlękowe. Jego mechanizm oddziaływania na układ nerwowy sprawia, że jest on ważnym narzędziem w leczeniu wielu schorzeń. Natomiast ma on silne działanie uzależniające i może powodować szereg skutków ubocznych. W tym artykule poznasz odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące Clonazepamu i dowiesz się, jak działa ten lek, w jakich schorzeniach jest stosowany oraz czy może być niebezpieczny.

Czym jest i jak działa Clonazepam

Clonazepam jest lekiem z grupy benzodiazepinów, który jest przepisywany na receptę w przypadku wielu schorzeń układu nerwowego. Clonazepam podobnie jak inne leki z tej grupy jest preparatem nasennym, rozluźniającym i przeciwlękowym, którego substancją czynną jest Clonazepamum.

Klonazepam działa na układ nerwowy poprzez zwiększanie aktywności neuroprzekaźnika GABA w mózgu. GABA, nazywany także kwasem gamma-aminomasłowym, jest neuroprzekaźnikiem, który hamuje, a co za tym idzie, pomaga kontrolować nadmierną aktywność neuronów. Podanie Clonazepamu wzmacnia działanie GABA, co skutkuje spowolnieniem aktywności neuronalnej mózgu. Dzięki takiemu działaniu lek ten hamuje wystąpienie drgawek i różnego rodzaju zaburzeń lękowych. 

Kiedy stosuje się Clonazepam

Clonazepam ze względu na jego właściwości przeciwdrgawkowe i przeciwlękowe jest stosowany najczęściej w przypadku:

• padaczki – jako lek przeciwdrgawkowy jest często stosowany w leczeniu padaczki zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. W przypadku epilepsji lek ten działa wyciszająco na neuroprzekaźniki w mózgu, pomagając zapobiegać lub kontrolować wystąpienie napadów drgawkowych;
• zaburzeń lękowych – Clonazepam jest skuteczny w leczeniu pacjentów z zaburzeniami lękowymi. Działając uspokajająco na układ nerwowy, pomaga w ustąpieniu objawów lękowych związanymi  z różnego rodzaju atakami paniki, fobiami oraz tzw. lękiem uogólnionym;
• nerwobóli –  lek ten podawany jest pacjentom cierpiącym na nerwobóle, skurcze i mimowolne ruchy mięśni (np. przy spastyce);
• bezsenności – u niektórych pacjentów Clonazepam może być stosowany na bezsenność, szczególnie jeśli jest ona związana z niepokojem lub lękiem;
• epizodów manii – lek stosuje się także u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową w celu kontrolowania epizodów manii.

Ponadto działanie lecznicze Clonazepamu udowodniono w takich schorzeniach i zaburzeniach jak zespół jelita drażliwego (IBS), zespół niespokojnych nóg (RLS), oraz tików nerwowych. 

Clonazepam – dawkowanie, przeciwskazania i skutki uboczne

Clonazepam, podobnie jak inne leki z grupy benzodiazepin, wydawany jest tylko na receptę, a jego przyjmowaniu w ściśle określonej dawce decyduje lekarz. Ze względu na działanie uspokajające i nasenne leku pacjent powinien  podczas jego stosowania zachować wszelkie środki ostrożności oraz pozostawać pod kontrolą lekarza prowadzącego.

Clonazepam – dawkowanie

Clonazepam należy przyjmować ściśle wg. zaleceń lekarza, chory nie powinien samodzielnie zmieniać dawki leku, ani też go odstawiać.  Dawka ustalana jest przez lekarza  indywidualnie do danego pacjenta, z uwzględnieniem  jego jednostki chorobowej, nasilenia objawów, a także wagi i wieku. Clonazepam należy przyjmować  w 3 dawkach podzielonych, w równych odstępach czasu. Dawkę początkową zwiększa się stopniowo o 0,5-1 mg co 3 dni, w zależności od reakcji pacjenta, aż do ustalenia dawki podtrzymującej. Clonazepam może być przyjmowany dojelitowo w postaci tabletek o różnym składzie substancji aktywnej oraz pozajelitowo, w postaci zastrzyków lub wlewów kroplowych (podawane tylko przez personel medyczny).

Clonazepam – przeciwwskazania do stosowania leku

Clonazepam nie może być stosowany u następujących chorych:

• uczulonych na substancję czynną leku,
• z ciężką niewydolność oddechową,
• z ciężkimi zaburzeniami pracy wątroby lub nerek, 
• z miastenią (chorobą powodującą osłabienie mięśni i nadmierne zmęczenie),
• z ostrą porfirią (chorobą metaboliczną związaną z krwią)
• z zatruciem alkoholowym,
• z zespołem bezdechu sennego.

Natomiast szczególną ostrożność przy leczeniu Clonazepamem należy zachować u kobiet w ciąży i karmiących, osób w podeszłym wieku, cierpiących na niewydolność oddechową, oraz wątroby i nerek.  Ponadto należy także przed przyjęciem leku poinformować lekarza o jaskrze, ataksji, porfirii oraz o uzależnieniu od alkoholu, narkotyków lub leków.

Clonazepam – środki ostrożności

Clonazepam obniża zdolność koncentracji i może powodować nadmierną senność, dlatego przy jego przyjmowaniu nie należy obsługiwać maszyn ani prowadzić pojazdów mechanicznych.

Podczas leczenia Clonazepamem nie wolno spożywać alkoholu, który może znacznie wzmacniać działanie leku. 

Ponadto Clonazepam wchodzi w reakcję z innymi lekami oraz preparatami leczniczymi i nie powinien być przyjmowany z innymi lekami o działaniu przeciwdrgawkowym i nasennym. Nie powinno  się go także stosować równocześnie z  disulfiramem, izoniazydem, cymetydyną, rifampicyną i doustną antykoncepcją. 

Ważne jest, aby poinformować lekarza o stosowaniu jakiegokolwiek z wymienionych leków oraz o przyjmowaniu innych preparatów także tych wydawanych bez recepty.

Możliwe działania niepożądane Clonazepamu

Clonazepam przyjmowany przez dłuższy czas oraz w nadmiernych dawkach, może prowadzić do uzależnienia. Dlatego po nagłym przerwaniu leczenia  Clonazepamem mogą wystąpić  tzw. objawy odstawienne, do których należą: halucynacje, nadmierne pobudzenie, psychoza, drgawki.

Lek ten może powodować ciężkie działania niepożądane, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu chorego takie jak:

• ciężka reakcja alergiczna w postaci świądu, obrzęku warg lub języka,  obrzęk kostek,
• duszności, kaszel, zmęczenie, przyspieszone bicie serca, ból w klatce piersiowej. 

Ważne!!! Jeśli wystąpi którykolwiek z następujących objawów niepożądanych, należy niezwłocznie poinformować lekarza prowadzącego lub zgłosić się do najbliższego oddziału ratunkowego.

Lek ten może także wywoływać inne niepożądane reakcje, dlatego przed przyjęciem leku należy zapoznać się z ulotką,

Podsumowując, działanie przeciwdrgawkowe i przeciwlękowe Clonazepamu sprawia, że jest on cennym narzędziem farmakologicznym w leczeniu wielu schorzeń neurologicznych (np. padaczki) i psychicznych (zaburzeń lękowych). Niemniej jednak, ze względu na potencjalne ryzyko uzależnienia i skutki uboczne leku, jego stosowanie powinno być ściśle kontrolowane przez lekarza. 

Clonazepam – 10 odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania